Buitenplaatsen in Hillegersberg en Schiebroek
Robert Ligthelm
Spreker heeft een boek geschreven over de buitenplaatsen in Kralingen; uit de research daarvoor kwam ook veel materiaal over buitenplaatsen langs de Rotte (en de Schie), wat geleid heeft tot een tweede boek over buitenplaatsen langs de Rotte.
Een probleem waar spreker tegenaan liep bij zijn research is, dat van de meeste buitenplaatsen geen afbeeldingen bewaard gebleven zijn.
Een buitenplaats is een zomerverblijf voor een voorname familie met een (grote) tuin (waarvan een deel als moestuin), een koetshuis en vaak ook een boerderij als onderdeel van het zomerverblijf. De buitenplaats maakt een Arcadisch leven mogelijk voor de eigenaar.
Opvallend is, dat de grootste buitenplaats langs de Rotte in Crooswijk ligt, op de locatie waar nu de begraafplaats is.
Diverse buitenplaatsen in Hillegersberg hebben naast grond een groot oppervlak water, deel van de Voor- of Achterplas.
Spreker beschrijft een aantal buitenplaatsen en hun bewoners: Riga’s Rust in Terbregge, Boterdorp (hoek Grindweg/Molenlaan van de textielverversfamilie Van Commenicq), Huis Bijdorp (van burgemeester Lefèvre de Montigny; na diens overlijden verkocht aan een haringreder uit Vlaardingen), Huis Vruchtenburg (meer boerderij), Berglust (van ene dokter Vinck, later verhuisd naar Vinckenlust in de Blommersdijkse Polder; Vinck schreef een Nederlandstalig standaardwerk over de menselijke anatomie). Ook Lommerrijk (van de familie Van Couwenhoven) passeert de revue; het was zoeken naar de locatie, maar met hulp van onze voorzitter (Sieb de Jong) is die gevonden aan de Molensloot (zie dia). Tenslotte besteedt spreker aandacht aan Huis Lamsrust (oorspronkelijk Kweeklust) van de bankiersfamilie Ezechiël (concurrent van de Rothschilds), Huis Vredesteyn van Pieter Kleiweg (destijds de rijkste man van Hillegersberg), dat later een internaat werd voor “slimme jongens”, Huis Buitenlust (na de bouw vrij snel verkocht aan CNA Loos, die het Plaswijckpark aangelegd heeft; Loos ging overigens al snel in een villa aan de overkant van de Bergweg -nu Straatweg- wonen). In Schiebroek zijn er nog de buitenplaatsen “Veld- en Torenzicht” van de familie Baartz (eigenaar van de bierbrouwerij Oranjeboom) en Stadzicht.
De locatie van genoemde buitenplaatsen is te vinden in de dia’s van Ligthelms presentatie. Klik op presentatie om deze te bekijken.