Probus Hillegersberg IV "Hillegonda"

De spreker, Dr. C.J. Heij, vertelde over zijn onderzoek naar het Moluks grootpoothoen. Hij ging daarbij in op het weinige dat vooraf bekend was, zijn ervaringen met de bevolking waartussen hij verbleef, ook tijdens de strijd op de Molukken tussen Moslims en Christenen. Hij memoreerde enkele keren de levendige voodoo praktijken.

Bij het zoeken naar werk, kwam hij toevallig op een project in Indonesië en wel op de Molukken om een opleiding voor biologen op te zetten. Daar stuitte hij op het Moluks grootpoothoen. Voor de plaatselijke (moslim) bevolking zijn de eieren van deze vogel belangrijk voedsel. ’s Nachts komen de vrouwtjesvogels uit de omgeving naar bepaalde plaatsen aan de stranden om daar gaten te graven en daarin hun eieren te leggen. De mannetjes blijven in hun habitat. De eieren worden niet uitgebroed maar door de diepte van de gaten liggen ze op een plaats met een constante temperatuur.  ’s Morgens graven de mensen uit de dessa de eieren weer op om op te eten of te verkopen, voor zover zij al niet opgegraven zijn door roofdieren als wilde katten, slangen en varanen.

Zijn onderzoek, uitgevoerd met hulp van Ambonese studenten, voerde hij grotendeels uit rond begraafplaatsen. Met een geleende nachtkijker van de Delft Instruments heeft hij vele nachten het gedrag van het Molukse boshoen geobserveerd. Hij ontdekte dat het gemiddeld 70 dagen duurde voor het ei uitkomt en dat het jonge vogeltje zelf uit het gat moet klimmen, terwijl de eieren toch op een diepte van zo’n 70 cm waren begraven. De keren dat hij het jonge vogeltje zelf heeft uitgegraven en in het bos heeft neergezet, overleefde het vogeltje niet. Hij is de enige die de vogel goed op de foto heeft gekregen. Maar wel alleen de vrouwtjes, de mannetjes heeft hij nooit gezien,  die blijven zich in de bossen verschuilen.  Aan de hand van de boekhouding van de rapers op kladbriefjes of kalenders heeft hij een indruk weten te krijgen van de hoeveelheid geraapte eieren. Enkele vogels zijn voorzien van een zender en zijn zo gedurende enige tijd gevolgd in hun bewegingen.

Van dit project is een boek uitgegeven, zowel op de Molukken als in Nederland.

De presentatie van de Molukse Boshoen  is in te zien of te downloaden.