Willem van Helden
De Afrikaan in Europese strips
Willem van Helden
Spreker gaf een beeld van hoe in vorige eeuwen de Europese mens Afrika en de Afrikaan zagen. Afrika was het zwarte continent bewoond door mensen die er stereotiep uitzagen met dikke lippen, dom en luid waren en krom spraken. Dit was het algemene beeld en dat beeld vinden we in vele geschriften en zelfs muziekstukken terug.
Ook in strips vinden we dat beeld terug. Een duidelijk voorbeeld is Kuifje in Afrika. Dit album kwam tot stand op verzoek van de opdrachtgever van de stripserie die een strip wilde zien waarin een gunstig beeld werd geschetst van het werk van de missie in Congo. We vinden dit nadrukkelijk terug in de reddingsactie van de missionaris die Kuifje uit een penibele toestand redt. Spreker liet aan de hand van stukken van deze strip zien hoe het negatieve beeld van de Afrikaan keer op keer werd bevestigd in het verhaal, al was er ook kritiek in te vinden op het beleid rond de spoorwegen; het onderhoud was wel aanbesteed maar werd niet uitgevoerd.
Vervolgens ging spreker in op de discussie of dit album verboden zou moeten worden. Hij stelde dat het geschetste beeld het algemeen aanvaarde beeld was en daarmee een reflectie geeft op de maatschappelijke beeldvorming in die tijd. Moeten we dit, omdat we het nu geen goed beeld vinden, maar wegwerken. Deze vraagstelling gaat op voor veel zaken uit het verleden zoals onze handelsgeschiedenis van VOC en WIC en ook de slavernijhandel. Op veel van deze zaken is een genuanceerd beeld mogelijk, terwijl in de huidige discussie de zaken sterk zwart-wit worden voorgesteld met wit in de beklaagdenbank.
De powerpoint is eerder gebruikt voor een voordracht bij de Alliance Francaise en dus in het Frans. Het is te downloaden